Naar buiten
‘Je kan niet liefhebben en bewonderen wat je niet kent. Mijn grootste drijfveer is om mensen de schoonheid van de natuur te laten zien. De knoppen die op uitbarsten staan, het patroon van bladeren tegen de lucht of het geluid van de tjif-tjaf. Die verwondering zorgt voor waardering. Natuur is ontzettend belangrijk voor onze fysieke en mentale gezondheid, dus we moeten goed voor de natuur zorgen.’
Silvia Blom, senior boswachter publiek bij Staatsbosbeheer, is aan het woord. Sinds een jaar of twee werkt ze op de Veluwe rand, waar ze onder andere de Plasserwaard en de Bovenste polder onder haar hoede heeft. Fantastisch werk, vindt ze. Vanaf 15 maart is het broedseizoen officieel gestart. Ook mensen gaan weer meer naar buiten nu de zon weer vaker schijnt. Een mooi moment om met Silvia te praten over haar werk, de natuur rond de Grebbedijk en wat je wel en niet moet doen als je in de buurt gaat wandelen of fietsen.
Wat houdt het werk van een boswachter eigenlijk in?
‘Mijn werk is heel divers. Als boswachter publiek ben ik het aanspreekpunt voor alle vragen van de mensen in de omgeving. Ik ben veel buiten en probeer mensen dan altijd wat te vertellen over natuur om hun heen. Soms nemen we ook groepen mee, studenten of schoolkinderen uit de buurt bijvoorbeeld. Hoe meer mensen met de natuur in contact komen, hoe meer ze ervan weten, hoe meer waardering ze ervoor krijgen.
Eigenlijk zorg ik dat iedereen van het gebied kan genieten. Nu en in de toekomst. We controleren bijvoorbeeld of bankjes, uitkijktorens, informatiepanelen en bewegwijzering in goede staat zijn. We lopen wandelroutes na en ik bereid de werkzaamheden voor volgende winter alvast voor. Daarnaast doe ik veel aan natuureducatie en zorgen we dat mensen de natuur niet verstoren. Nieuwe generaties vogels, amfibieën en andere dieren in het gebied hebben rust nodig om op te groeien, zodat er in de toekomst nog steeds zo veel te genieten valt.’
Ondanks de relatief kleine oppervlakte is de waarde van dit gebied voor de natuur in de omtrek zeer groot. Het gebied is namelijk een belangrijke verbinding tussen de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe, en het is een heel divers gebied waarin veel verschillende dier- en plantensoorten leven. Een van de ambities van de gebiedsontwikkeling Grebbedijk is om de natuurwaarde verder te verbeteren, door bijvoorbeeld meer ooibos te realiseren en het overstromingsmoeras te herstellen.
De kraamtijd van de natuur
‘De start van de lente is extreem belangrijk voor de natuur. Dieren komen uit hun winterslaap, zoeken partners, bouwen nestjes, werpen jongen. Net als bij mensen, hebben dieren in deze periode behoefte aan rust. Wanneer vogels eenmaal eieren hebben gelegd, mag je ze echt niet meer storen. Soms schrikken vogels namelijk zo erg, dat ze niet meer terugkeren naar hun nest. De eieren, of de jonge vogeltjes in het nest overleven dat niet.’
In de Bovenste polder kun je bijzondere grondbroeders vinden zoals graspieper, kwartelkoning of waterral. Grondbroeders bouwen hun nesten op de grond. Tussen het hoge gras met veel kruiden vinden ze dekking en zoeken ze naar insecten om te eten. Voor deze soorten zijn steeds minder geschikte broedplaatsen in Nederland. Vandaar dat een deel van de uiterwaarden in de lente afgesloten wordt en dat het leefgebied voor deze soorten de komende jaren verbeterd wordt.
De kans dat je een kwartelkoning of waterral ziet is klein, maar misschien kun je ze wel horen. De kwartelkoning maakt een raspend ‘crex crex’ geluid. De waterral klinkt helemaal bijzonder, die kan geluid maken als een gillend speenvarken. Ben je benieuwd hoe deze vogels klinken? Luister naar hun roep op de website van de Vogelbescherming.
‘Alle dieren doen er alles aan om hun jongen te beschermen en te voeden. Scholeksters en kievieten bijvoorbeeld, voeren een hele show op om aanvallers bij hun nesten weg te lokken. Dat kost veel energie die ze beter kunnen besteden aan broeden of voedsel vinden.
Wanneer je nu door de uiterwaarden of het bos wandelt, ben je in feite op kraamvisite bij moeder natuur. Rust en een beetje afstand is voor een ree met een reekalf net zo van belang als voor een kersvers gezin. Zorg dus dat de hond aangelijnd is, blijf op de paden en ga naar huis wanneer het begint te schemeren. Dat is echt belangrijk.’
Formeel duurt het broedseizoen van 15 maart tot 15 juli. Meer informatie is te vinden op de website van Staatsbosbeheer.
Een veerkrachtig landschap
‘Ik hoop dat deze gebiedsontwikkeling voor een nog veerkrachtiger landschap met een nog grotere soortenrijkdom zorgt. Lange perioden van droogte en heftige regenval komen steeds meer voor. Diverse, veerkrachtige natuur kan dat aan en herstelt snel na zo’n extremere periode.
De natuur rond de Grebbedijk is het hele jaar in beweging, zeker in de uiterwaarden. Na de hoge waterstanden van de winter zie je in de lente dat de planten in het achtergebleven slib weer gaan groeien. Die verandering van het landschap steeds, vind ik heel mooi om te zien.’